Woonwagen bewoners

Autochtone Voyageurs, Roms, Manoesjen en Roma (laatste drie worden in de volksmond zigeuners genoemd). Het woord ‘zigeuner’ heeft bij de woonwagenbewoners een negatieve bijklank. Dit is voor hen een scheldwoord. Zij wensen met Voyageur, Rom, Manoesj of Roma aangesproken worden.

1. Voyageurs:

Deze ‘Belgen’ stammen af van de autochtone rondtrekkende bevolking. Zij trokken rond op het einde van de 19^de en begin 20^ste eeuw om de kost te verdienen met allerlei ambulante activiteiten (deur een deur verkoop, messen slijpen, potten tinnen, seizoensarbeid op de boerderij, …). Voyageurs spreken Nederlands, maar ze gebruiken ook Bargoense woorden.

Nu wonen 550 Voyageurs nog in woonwagens, voornamelijk of officiële woonwagenterreinen. Daarnaast zijn er heel wat Voyageurs die in huizen wonen (aantal moeilijk te tellen aangezien zij zich niet als Voyageurs benoemen).

2. Manoesjen:

Deze groep kwam in de 15^de eeuw naar onze streken. Zij moeten hun oorsprong hebben in India. Doorheen de eeuwen hebben ze zich geïntegreerd in de omgeving en de maatschappij rondom hen. Ze zijn zeer onopvallend. Ze spreken Manoesj (een afgeleide van het Romanés) en Nederlands.

Er zijn zo’n 100 gezinnen die nog in een woonwagen wonen.

3. Roms:

Deze groep kwam eind 19^de en begin 20^ste eeuw naar hier vanuit Oost-Europa. Zij vallen op door hun traditionele levenswijze en kledij. Zij trekken in de zomer nog rond in familieverband. Hun moedertaal is het Romanés, een taal verwant met het Manoesj. Hun tweede taal is Frans. Er zijn nog zo’n 300 Roms die in wagens wonen. Deze gezinnen werden de afgelopen 15 jaar systematisch verdreven van hun privé terreinen omdat ze niet in orde waren met de vergunningen mbt ruimtelijke ordening. De meesten kregen geen alternatieve woonplek aangeboden en werden verplicht terug rond te zwerven met de woonwagen. Dit zorg ervoor dat deze groep weinig tot geen aansluiting met de maatschappij heeft. Met grote sociale problemen tot gevolg.

Er zijn nog zo’n duizendtal gezinnen uit het buitenland die jaarlijks ons land aandoen. Zij hebben vaak familiale banden met de Belgische Roms en Manoesjen.

4. Roma:

Dit is een nieuwere groep die recent vanuit Oost-Europa naar België emigreert. Zij spreken ook een soort Romanés, net als de Roms. Maar ze verschillen van de Roms.

In Oost-Europa wonen de Roma in appartementen of huizen, vaak in zeer slechte omstandigheden. Zij wonen niet in woonwagens. Omwille van discriminatie, racisme en slechte economische omstandigheden, ontvluchten ze hun thuisland op zoek naar beter elders. Ze trekken vaak van grootstad naar grootstad om geld te verdienen. Het is moeilijk voor de deze doelgroep om zich te integreren in onze maatschappij omwille van het grote wantrouwen tov ons.

De problematiek van de Roma is anders dan die van de Belgische woonwagenbewoners.

De Belgische woonwagenbewoners hebben met deze groep weinig tot geen banden.

Cijfers

Het is moeilijk om vaste cijfers te hebben over de woonwagenbewoners. Juridisch administratief staan ze niet geregistreerd als woonwagenbewoner, maar als inwoner van België. Je kunt ze dus niet terugvinden in de statistieken. Ook is deze doelgroep door hun nomadische levenswijze en cultuur zeer moeilijk te benaderen voor wetenschappelijk onderzoek.

Verwante groepen:

Andere trekkende bevolkingsgroepen: foorreizigers, circusartiesten en binnenschippers. Hun beroep vereis dat ze rond trekken.

Campingbewoners: veel minder begoede mensen ontvluchten de stad om goedkoper op een camping te gaan wonen. Zij hebben geen nomadische afkomst.